Inwazyjne gatunki obce (zwane dalej „IGO”) wywierają znaczący wpływ na różnorodność biologiczną – są jedną z głównych i coraz częstszych przyczyn jej utraty, zwłaszcza wymierania gatunków. Mają także wpływ na sferę społeczną i gospodarczą, w tym leśnictwo i rolnictwo. W Europie oszacowano, że z ponad 12 000 gatunków obcych występujących w środowisku europejskim 10–15% rozmnożyło się i rozprzestrzeniło, powodując szkody środowiskowe, gospodarcze i społeczne. Szacuje się, że szkody te wynoszą w Unii Europejskiej co najmniej 12 mld euro rocznie i stale rosną, dlatego zwalczanie IGO stało się jednym z priorytetów Unii Europejskiej.
W ostatnim czasie do konsultacji trafił projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii i listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Polski, działań zaradczych oraz środków mających na celu przywrócenie naturalnego stanu ekosystemów Na mocy nowych przepisów gminy będą miały obowiązek inwentaryzować obce gatunki inwazyjne oraz realizować działania zaradcze.
Na oficjalnych stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt rozporządzenia w sprawie listy gatunków inwazyjnych, działań zaradczych oraz środków mających na celu przywrócenie naturalnego stanu ekosystemów. W ocenie skutków regulacji wskazano nowe obowiązki gmin w tym zakresie. Według OSR samorządy będą miały obowiązek gromadzenia i przekazywania do RDOŚ danych o stwierdzeniu w środowisku gatunków inwazyjnych oraz o działaniach przeprowadzonych na terenie gminy.
Proponowana lista „inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Polski” obejmuje:
Jako gatunki wymagające szybkiej eliminacji:
- żółw jaszczurowaty Chelydra serpentina
- żółw malowany Chrysemys picta
- żółw ostrogrzbiety Graptemys pseudogeographica
- pirapitinga Piaractus brachypomus
- bernikla kanadyjska Branta canadensis
- bison Bison bison
- bóbr kanadyjski Castor canadensis
- jeleń sika Cervus nippon
- jeleń wirginijski Odocoileus virginianus
- wapiti Cervus canadensis
Jako gatunki szeroko rozpowszechnione:
- azolla drobna Azolla filiculoides
- kolcolist zachodni Ulex europaeus
- kolczurka klapowana Echinocystis lobata
- niecierpek pomarańczowy Impatiens capensis
- rdestowiec czeski Reynoutria x bohemica
- rdestowiec japoński Reynoutria japonica
- rdestowiec sachaliński Reynoutria sachalinensis
- małż Corbicula fluminea
- sumik karłowaty Ameiurus nebulosus
Jednostki samorządu terytorialnego będą także musiały prowadzić działania w odniesieniu do gatunków inwazyjnych, które rozprzestrzeniają się na szeroką skalę i występują na terenie gminy. Działania te będą dotyczyły terenów gminnych oraz prywatnych, na wniosek ich właściciela.
Zgodnie z rozporządzeniem, gatunki inwazyjne należy usuwać przy użyciu środków mechanicznych lub fizycznych, a w przypadku gdy nie są one skuteczne, przy użyciu środków chemicznych. Natomiast w celu przywrócenia naturalnego stanu ekosystemów należy m.in. poprawić warunki siedliskowe dla gatunków rodzimych występujących na danym terenie.
Pełna lista obcych gatunków inwazyjnych oraz projekt rozporządzenia zamieszczamy pod artykułem.
Zdjęcie tytułowe – szop pracz Procyon lotor.
Zdjęcie w tekście – jeleń wschodni, sika Cervus nippon.
